Leer jezelf kennen

Het doel van een sokratisch gesprek is zelfonderzoek. “Leven zonder zo’n onderzoek”, zegt Sokrates in zijn beroemde verdedigingsrede: “is zelfs niet de moeite waard”. Maar wat is dat eigenlijk, zelfonderzoek? Kun je dat zelf? Of heb je daar de ander voor nodig? Leiden je ervaringen in het dagelijks leven tot zelfonderzoek? Of kun je zelfonderzoek ook doen met behulp van een boek? En moet je er iets voor doen, voor zelfonderzoek, of juist voor laten? Is er moed nodig voor zelfonderzoek? Of wijsheid? Of juist maat?   In gesprek met de jonge Alcibiades zegt Socrates 

dat je jezelf kunt leren kennen door maat te houden. Met een ander woord: zelfbeheersing. In meer dialogen koppelt Socrates bij uitstek maat houden aan zelfonderzoek. Wat zou hij daarmee bedoelen? Bij maathouden denk je in eerste instantie aan minderen, maar het is natuurlijk veel meer. Bij het dansen houd je maat en ook bij het zingen moet je maat houden. Maat houden heeft dus ook te maken met je afstemmen op de maat van de omgeving waarin je verkeert. Ook vrienden houden maat; zij stemmen zich op elkaar af. Waarom zou Socrates bij zelfonderzoek in het bijzonder verwijzen naar maat houden?  Bedoelt hij dat zelfonderzoek te maken heeft met de kunst om je af te stemmen op de mensen en omstandigheden in de omgeving en tijd waarin je leeft?  De problemen die je daarbij tegenkomt en de situaties waarin het je juist goed afgaat? Leer je zo jezelf kennen? Dan zou deze tijd een ideale tijd zijn om jezelf te leren kennen. Want bijna alles is nu anders en nieuw. Je moet zoeken naar de juiste maat? En hoe stem je je daarop af? En hoe ervaar je dat? Is dat zelfonderzoek? Veel sterkte en succes en tot een volgend gesprek; heel misschien alweer in juni.