Vrijheid van meningsuiting
Vrijheid van meningsuiting is één van de grondrechten uit onze grondwet, die op dit moment in de belangstelling staan. Maar wat wordt er bedoeld met vrijheid van meningsuiting en waarom vinden wij dat belangrijk? Als je de vrijheid hebt om je mening te uiten, betekent het niet dat je zomaar alles zegt wat in je opkomt. Meestal doe je dat niet. Gewoonlijk hou je rekening met je gehoor. Communicatie is immers een sociaal gegeven met een zender en een ontvanger. Betekent vrijheid van meningsuiting dan dat je wel zomaar mag zeggen wat in je opkomt, en dat niemand daar bezwaar tegen mag maken? Dat zou een saaie boel worden
. Een beetje gesprek begint immers pas als mensen het juist niet met elkaar eens zijn. Er schiet me ineens iets te binnen. Ik denk dat de grondregel van vrijheid van meningsuiting is geformuleerd om een groep of een gemeenschap niet in slaap te laten vallen. Als iedereen zich alleen maar mag houden aan de communis opinio is een gemeenschap ten dode opgeschreven. Want panta rei, leerden de klassieken al, de nar en de dwarsdenker moet daarom niet de mond worden gesnoerd, zij moeten de gelegenheid blijven hebben om als een horzel te prikkelen tot nadenken, tot heroverwegen en het bevragen en bekritiseren van het bekende. Maar hebben individu en gemeenschap daar wel baat bij? Leidt dat niet tot veel gedoe en chaos? Blijkbaar niet volgens de opstellers en verdedigers van dit grondrecht. Het positieve effect schatten zij blijkbaar groter in dan het eventuele negatieve effect. Maar wat wordt er dan bedoeld met vrijheid van meningsuiting en waarom vinden we dat belangrijk?