Gelijkheid. 1 maart 2013
We willen graag gelijk worden behandeld. Overal worden toegelaten waar anderen worden toegelaten, of hetzelfde loon verdienen als anderen voor hetzelfde werk. Maar soms willen we niet gelijk worden behandeld. De trage rij voor de kassa verruilen we graag voor een snellere rij, en de bomvolle coupé verlaten we graag als er ook een legere in de trein is. Willen we dan alleen gelijk worden behandeld als het in ons belang is, als we er voordeel van verwachten en niet als we er nadeel van verwachten? Staat gelijkheid soms op gespannen voet met eigenbelang? Of staat gelijkheid alleen op gespannen voet met ons eigenbelang op korte termijn en zijn we op de lange termijn wel beter af met gelijkheid onder de mensen? Waarom is de Soviët Unie dan uiteengevallen? De gelijkheid daar was veel groter dan in het westen; voor iedereen gelijke huizen, gelijke kleren etc. Of is dergelijke gelijkheid een aantasting van onze keuzevrijheid en daarmee tegen ons eigenbelang? Wij zijn als mensen helemaal niet gelijk, bijvoorbeeld qua stem, gezichtsuitdrukking of wijze van lopen. Ook onze vingervlugheid in het pianospel of vermogen om een vreemde taal te leren is helemaal niet gelijk. En in de natuur is ook helemaal geen gelijkheid. Wat is dat dan: gelijkheid? Wat willen we ermee? Wat verstaan we eronder?
We willen graag gelijk worden behandeld. Overal worden toegelaten waar anderen worden toegelaten, of hetzelfde loon verdienen als anderen voor hetzelfde werk. Maar soms willen we niet gelijk worden behandeld. De trage rij voor de kassa verruilen we graag voor een snellere rij, en de bomvolle coupé verlaten we graag als er ook een legere in de trein is. Willen we dan alleen gelijk worden behandeld als het in ons belang is, als we er voordeel van verwachten en niet als we er nadeel van verwachten? Staat gelijkheid soms op gespannen voet met eigenbelang? Of staat gelijkheid alleen op gespannen voet met ons eigenbelang op korte termijn en zijn we op de lange termijn wel beter af met gelijkheid onder de mensen? Waarom is de Soviët Unie dan uiteengevallen? De gelijkheid daar was veel groter dan in het westen; voor iedereen gelijke huizen, gelijke kleren etc. Of is dergelijke gelijkheid een aantasting van onze keuzevrijheid en daarmee tegen ons eigenbelang? Wij zijn als mensen helemaal niet gelijk, bijvoorbeeld qua stem, gezichtsuitdrukking of wijze van lopen. Ook onze vingervlugheid in het pianospel of vermogen om een vreemde taal te leren is helemaal niet gelijk. En in de natuur is ook helemaal geen gelijkheid. Wat is dat dan: gelijkheid? Wat willen we ermee? Wat verstaan we eronder?