Middenpositie
Socratisch CaféIn alles wat wij zeggen en doen speelt gevoel een centrale rol. Rationele argumenten gaan altijd samen met gevoelsmatige argumenten. Gevoelens sturen in grote mate de kwaliteit van ons gedrag, bijvoorbeeld de heftigheid ervan of de bedremmeldheid.
Doel van dit onderzoek is hoe wij in ons gedrag het juiste midden kunnen vinden: ‘de gulden middenweg’.
Stappen
1. Zoek een casus uit uw eigen praktijk/leven die u als probleemsituatie heeft ervaren.
2. Ga na welke gevoelens in de casus een rol spelen. Benoem ze; bijvoorbeeld bezorgdheid, enthousiasme, angst ed.
3. Bepaal welk gevoel in de casus overheerste.
4. Onderzoek dat overheersende gevoel in de casus. Wat zou in de casus een teveel van dat gevoel zijn? Hoe zou u dan gehandeld hebben? Laat dat zien in een houding. Wat zou u daarbij denken en/of willen zeggen?
5. Doe hetzelfde voor een te weinig. Hoe zou u dan gehandeld hebben? Laat dat zien in een houding. Wat zou u daarbij denken en/of willen zeggen? Het juiste midden in het gedrag kunt u alleen vinden door het teveel en te weinig in de casus onder ogen te zien.
6. Ga vervolgens fysiek in de middenpositie zitten, rechtop. Ga na hoe u bent in die situatie, als u rust in het midden. Dit is een subtiel onderzoek.
7. Hoe zou u de beleving van de middenpositie omschrijven?
8. Er is een aantal hulpmiddelen om de middenpositie te verhelderen. U kunt u zelf een paar vragen stellen over het bewaren van de middenpositie: wat u hier hebt op te geven (maat), welke kracht of bezieling hier nodig is (moed), wat u hier onder ogen moet zien (bezonnenheid). U kunt ook een beeld oproepen van de persoon met praktische wijsheid, de personificatie van uw innerlijk kompas, en u afvragen wat deze zou zeggen op dit punt of hoe deze zich in deze situatie zou gedragen.
9. Breng tot slot de sleutel van de situatie onder woorden, het redelijk principe dat de persoon met praktische wijsheid zou hanteren. Met welk(e) woord(en) kunt u uzelf herinneren aan die middenpositie?
Literatuur: Jos Kessels, Erik Boers, Pieter Mostert, Vrije ruimte, filosoferen in organisaties,
Boom Amsterdam 2002.
www.hetnieuwetrivium.nl