Zelfstandigheid,
Wat heb je nodig om zelfstandig te kunnen zijn? Of heb je daar niets voor nodig? Is dat juist de essentie van zelfstandigheid, dat je onafhankelijk kunt zijn van alles en iedereen? Maar echt onafhankelijk ben je natuurlijk nooit. Je hebt licht nodig om te kunnen zien, lucht nodig om te kunnen ademen, voedsel nodig om te kunnen eten en ga zo maar door. Gaat het dan bij zelfstandigheid misschien

niet om onafhankelijkheid, maar om een zekere vrijheid en het recht om zelf te kunnen beslissen waarvan je wel en niet afhankelijk wil zijn? Dat kun je natuurlijk wel willen, maar wij allen zijn op dit moment afhankelijk van het feit dat de dagen korter worden en dat het kouder wordt. Geldt zelfstandigheid dan niet tegenover het weer, maar wel in de omgang met andere mensen? Is zelfstandigheid wellicht een voorwaarde om te kunnen omgaan met andere mensen? Betekent zelfstandigheid dat je zelf kunt bepalen hoe je je gedraagt tegenover andere mensen? Maar hoe zit het dan met beleefdheid of respect of vriendschap? Kunnen die niet samengaan met zelfstandigheid of juist wel? Wat is dan eigenlijk zelfstandigheid? Wat verstaan we daaronder?